فرمت فایل: ورد - Word  

مرجع فایل - قابل ویرایش ) 

تعداد صفحه : 7
ورزش چوگان چوگانازورزشهایکهنایرانیاستکهامروزهبهورزشیجهانیتبدیلشدهاست. اینرشتهبهدلیلرواجدرمیانپادشاهانوبزرگانبهبازیشاهانمعروفاست. نامچوگانازنامچوبیکهدرآناستفادهمی‌شودبرگرفتهشده‌است. اینبازیدرابتداعنوانینظامیوجنگیداشتوسوارکارانایرانیدرآناستعداداسب‌هایجنگیخودرابهنمایشمی‌گذاشتند. امروزهبیشاز۷۷کشورمسابقاتوبرنامه‌هایویژهٔچوگانبرگزارمیکنند. چوگانهمچنینازجملهورزش‌هاییاستکهازسال۱۹۰۰ (میلادی) تاسال۱۹۳۹ (میلادی) بهعنوانیکورزشدرمسابقاتجهانیالمپیکبازیشدهوهماکنوننیزازسویکمیتهبین‌المللیالمپیکبهعنوانیکیازورزش‌هایجهانیشناختهشدهاستامااینورزشدرزادگاهخودایرانچندانمورداقبالعمومینیست.[۱] تاریخچه یکاثرنگارگریکهبازیچوگانرانمایشمی‌دهد.اینبازیازحدود۶۰۰قبلازمیلاددرایرانشکلگرفتودردورههخامنشیانبازیمی‌شدهاست. چوگانبههنگامکشورگشاییداریوشاولدرهند،درآنسرزمینرواجیافت. همچنیندردورهساسانیانبخشیازفرهنگبازی‌هایایندورهبودهاست. رودکیاولینشاعریاستکهپسازاسلامازچوگانصحبتمی‌کندوفردوسینیزبهکراتازآنناممی‌برد. فردوسیقصهٔچوگانبازیسیاوشوافراسیابرابهنظمدرمی‌آوردودرجایدیگریمی‌گوید: همهکودکانرابهمیدانفرستبرایدیدنگویوچوگانفرست سعدی،حافظ،ناصرخسروومولاناهمبهچوگاناشارهکرده‌اند. مغولانپسازحملهبهایرانودرزمانیکهبافرهنگوهنرایرانآشنامی‌شوندچوگانبازیرانیزیادگرفتهودرسراسرامپراطوریوسیعخودرواجمی‌دهند. می‌توانگفتکهگرایشکشورهایشرقآسیابهچوگانبههمیندلیلاست. ازایندورهبه‌عنوانجدّی‌ترینبرههخروجچوگانازایرانیادمی‌شود.[۲] چوگاندردورهصفویهبهشکوفاییرسید.[۱] اسنادتاریخینشاندادهاندکهشاهعباسچوگانبازبودهاستوحتیپیشازاینکهبهاصفهانبیایددرقزوینکهپایتختایرانبودهچوگانبازیمی‌کردهاست. همچنینمیداننقشجهاناصفهانبرایچوگانبازیبنانهادهشدهبود. اروپاییاندرزمانصفویانودرزماناستعمارخوددرهند،بااینبازیآشناشدندوافسرانانگلیسینیزبهطورحرفه‌ایچوگانرادرباشگاهکلکتهآموختهوباخودباانگلیسبردند. بعدهانیزورزش‌هاییازقبیلگلفوهاکیپدیدآوردندکهدسته‌هایاستفادهشدهدراینبازی‌هابههمانچوبچوگانبرمی‌گردد. درسال۱۸۶۰ (میلادی) چوگاندرانگلیسمتداولمی‌شود. سپسازاینکشوربازیبهآمریکایجنوبیمی‌رودوبهشدترواجمی‌یابدچنانکهاکنونچوگاندرآمریکایجنوبیازهمهجایدنیابیشتربازیمی‌شودوطرفدارانبسیارینیزدارد.[۱] اینورزشدرایرانپسازصفویانکمکمروبهفراموشیرفت. البتهدرزمانپهلوی،درارتباطبااروپاییان،چوگاندوبارهموردتوجهقرارگرفت،ولیمانندگذشتهرواجنیافت. امروزهسعیمی‌شودتوجهبیشتریبهاینورزشنشاندادهشود. همچنیناقداماتیبرایتاُسیسزمین‌هاییسرپوشیدهبرایزنانانجامشده‌است. چوگانبازیبی‌انگیزه‌اینبودهاستوکاملایکبازیاستراتژیکاستکهآمادگیسوارواسبراباهمنیازداشتهاست. سوارواسبدربازیچوگانمشقرزممیکردهاند. اسبوقتیمقابلمانعیقرارمی‌گیرد،فرارمی‌کندامااسبچوگانبهسمتمانعرفتهوخودرادرشرایطیقرارمی‌دهدکهسوار،چوگانبزند. اسبیکهخودباشرایطچوگانبازدرمیدانتطبیقمی‌دهدبراحتیدرمیدانجنگنیزحضورمی‌یابد. [۲] مشخصه‌هایزمینچوگان طولوعرضزمینچوگانبهترتیب۲۷۴و۱۴۵متراست (البتهدرکشورایالاتمتحدهآمریکاوآرژانتیناینابعادکمیازاستانداردرایجبزرگ‌ترمی‌باشد). طولدروازهنیز۷مترمی‌باشد. مدتزمانمسابقه یکبازیچوگانبه۶دورهزمانی (چوکه) کههرکدام۷دقیقهمی‌باشدتقسیممی‌شود. البتهایناستانداردمربوطبهکشورانگلستانمی‌باشدولیدرآرژانتینوآمریکااینمدتزمانیبههشتقسمتتقسیمشدهوبینهرچوکهاستراحتیمعادل۳دقیقهوبیندونیمه۵دقیقهدرنظرگرفتهمی‌شود. تعدادبازیکنان درهرتیمچهارنفربازیمی‌کنند. نفراولیکمهاجماستوکاراوحملهونیزکمکبهمدافعاست. نفردومنیزمهاجماست،ولیوظیفهاودردفاعمهم‌تراست. نفرسومکهمعمولاًبهترینبازیکنتیماست،وظیفهداردتاحرکاتدفاعیرابهضدحملهتبدیلکند. نفرچهارمنیزمدافعاستووظیفهداردتوپراازدروازهدورکند. ازآنجاییکهچوگانبازی‌ایباروندسریعاست،امکانداردبازیکنانیکتیمدرقسمت‌هایمختلفیاززمینقرارگیرندکهمربوطبهوظیفهبازیکندیگرباشد. دراینحالتبایدوظایفآنبازیکنراانجامدهندتابهجایخودبازگردند. هدفوقوانینبازی هدفاینبازیفرستادنتوپدردروازهٔحریفمی‌باشد. هنگامیکهتوپازپشتدروازهخارجمی‌شود،پرتابتوپبهتیمموردحملهقرارگرفتهتعلقمی‌گیرد،مگراینکهخوداینتیمباعثخارجشدنآنشدهباشد. دراینصورتبهتیممقابلیکپرتابآزاد (از۸۴متریمحلخروج) تعلقمی‌گیرد. پسازهرگل،دوتیمزمینخودراتعویضمی‌کنندوداورتوپرادرمرکززمینقرارمی‌دهد. درصورتیکهدوتیمبرابرشوند،وقتاضافیبهآن‌هاتعلقمی‌گیردواولینتیمیکهگلبزندبرندهاعلاممی‌شود. هنگامیکهبازیکنیبهسمتجهتیکهتوپدرآنپرتابشده‌استمی‌تازد،تقدمبااوستدرصورتیکه (وتنهادراینصورت) کهتوپدرسمتراستاوباشد. دراینصورتهیچبازکنیاجازهنداردراهاوراسدکند،مگرآنکهدرفاصلهٔمعقولیقرارگیردکههیچجایخطرنباشد. خطاهایورزشچوگان قطعمسیرسوارکاریکهدرطولمسیرخوددرحالزدنتوپاستوبااینکار،انداختنجاناودرمخاطره. ضربهزدنازجهتمخالف (ازسمتچپ). سوارکاریویازدنضربهبهشکلیکهبرایسایرسوارکارهاخطرناکباشد. انواعجریمه‌هایبازیچوگان احتسابیکگلبرایتیممقابلدرصورتبرخوردخطرناکویاخطایعمددرنزدیکیدروازه. زدنیکضربهآزادازفاصله۲۷متریدرجهتمخالفدروازه،وقرارگرفتنمدافعیندرپشتخطدروازه. مدافعینتنهازمانیاجازهٔدخالتدارندکهضربهزدهشود. زدنیکضربهآزادازفاصله۳۶متریباهمانشرایط. زدنیکضربهآزادازفاصله۵۴متریبهطوریکههیچمدافعیتافاصله۲۷مترینقطهزدنتوپقرارداشتهباشد. زدنیکضربهآزادازوسطزمین (بدونوجودقانونیمانندآفسایدو... مانندفوتبال). زدنیکضربهآزادازمحلوقوعخطا. دراینشرایطهیچمدافعینبایدتافاصله۲۷متریازنقطهزدنضربهقرارداشتهباشد. کورنرمانندفوتبالوجودنداردولیحرکتیمشابهبهشکلزیرانجاممی‌گیرد: یکضربهآزادازفاصله۵۴متریدروازهبهاینشرطکهمدافعیندرفاصله۲۷متریاززدنضربهقرارداشتهباشند. داوریدرچوگان بازیچوگانتوسطدوسرداورویکداورقضاوتمی‌شود. سرداورانبرایاینکهدرکموکیفبازیقرارداشتهباشندسواربراسبمی‌باشند. درصورتتوافقبینکاپیتان‌هایدوتیممی‌توانقضاوترابهدوسرداورواگذارکردولیدرصورتعدمتوافقبینآندو،تصمیمگیریحکمقطعیبهعهدهداورسوماست. شروعمسابقهچوگان درابتدایشروعمسابقه،هردوتیمدرمیانهزمینوپشتخطمیانیصفآراییکردهوچیدمانمخصوصبهخودرامی‌گیرند. سپسداورتوپراازفاصله۶/۴متریبهمیانآنهاپرتابمی‌کندوبازیباتصاحبتوپازطرفیکیازدوتیمشروعمی‌شود. توقفبازی توقفمسابقهچوگاندرشرایطمعمولیفقطدرزمانپایانیکچوکه،جهتاستراحتوتعویضاسب‌هاصورتمی‌گیرد،ولیاگردرمیانیکچوکهیکیازاتفاقاتزیررخدهدداورمی‌توانددستورتوقفبازیراصادرنماید: زمینخوردنیکیازاسبهادرحینمسابقه. مصدومشدنیکاسببراثرسانحهویااتفاقیغیرمنتظرهبراییکیازاسب‌ها (درصورتزمینخوردنسوارکارازاسببهطوریکهاتفاقجدیبرایسوارکاررخندادهباشد،بازیهمچنانادامهخواهدداشت.). نحوهثبتامتیازات زمانییکامتیازبرایتیمیثبتمی‌شودکهتوپازخطدروازهآشکارابگذردوداورصحتآنراتصدیقنماید. درصورتیکهتوپبهقسمتفوقانیدروازهبرخوردکندثبتامتیازمشروطبهتاُییدداوراست. اسبهایچوگان درورزشچوگانمعمولاًازاسبهایکوتاهقداستفادهمی‌شود،