فرمت فایل: ورد - Word  

مرجع فایل - قابل ویرایش ) 

تعداد صفحه : 7
علم اقتصاد مقدمه قبلازقرنهفدهم،علموفلسفهبایگدیگردرقلمرومعارفبشریموردتحقیقواقعمیشدندومرزمشخصیمیانآندووجودنداشت،تاآنکهدردورانرنسانس،فرهنگاومانیسمزمینههایشناختمسائلاجتماعیراازطریقعقلوتجربهبهوجودآورد؛اینرونددرخلالقرنهفدهمآنچنانشتابیافتکهباعثشددرابتدایقرنهجدهمزمزمهیاستقلالوجداییعلوماجتماعیازفلسفهآغازشود؛وپدیدۀاستقلالوانفکاکعلوماجتماعیازفلسفهنیزبهطورطبیعیایناندیشهرانمودارساختکهپدیدۀاجتماعیویژگیهایمنظمیدارندوقانونحاکمبررفتاراجتماعیهمانندقانونمندیحاکمبرجهانمادهوطبیعتاست . درمورداقتصادهم،اندیشمنداناقتصادیمعتقدبودندکهفعالیتهایانساندرتولید،توزیعومصرفتابعقوانینطبیعیاستکهبایدآنهاراشناختتاآنکهبتوانروابطعلمیبینپدیدههایاقتصادیراتبینکرد . ازآنجاکهاینقوانینطبیعیاستپس،مناسبترینقوانینیهستندکهمیتوانندتعادلبهوجودآورند،بهشرطاینکهدروضعیتطبیعیوآزادبکارروندودولتیااخلاقیادین،درعملکردآنهادخالتینکنند . بنابراینپدیدههایعینیاقتصادیورفتارهایانسانعاقلاقتصادیدرصحنهاقتصاد،هماننددیگررخدادهایفیزیکی،تابعرابطهعلمیمشخصاستوباروشتجربهقابلملاحظهوبررسیاست . واقعیتایناستکهپیدایشرفتارهایاقتصادی،تصادفیواتفاقینیست،بلکهنظامعلّیومعلولیبرآنهاحاکماست؛بهگونهایکهمیتواندرسایهرابطهعلیت،اینرفتارهاراتفسیرکرد؛ولینبایدازنظردورداشتکهیکیازاجزاءعلتتامهواینرفتارهاورخدادهایعینیارادهواختیارانساناست . رابطهاقتصادیدرجامعهالزاما"درچهارچوبیکنظاماقتصادی،مشکلمیگیردونظاماقتصادیهمبدون « جهت » و « هدف » پذیرفتهنیستو « باید » هایکه « جهت » و « هدف»نظاماقتصادیراتبیینمیکنند؛ « باید » هایمبانینامیدهمیشود . اقتصادچیست انسانباتوجهبهتمایلیکهبهارضاینیازهایخوددارد،سعیمیکندکهباصرفحداقلتلاشیاهزینه،حداکثرنتیجهرابهدستآورد،اینراهوروش،اصلاقتصادنامیدهشده،فردتحتتأثیرهرمشربخاصکهباشد،لازماستبرمبنایایناصلرفتارکند . بنابرین، « اقتصاد » علمیاستکهرفتارورابطهانسانرابااشیایمادیموردنیازاوکهبهرایگاندرطبیعتنمییابد،مطالعهمیکند . مطالعهاقتصادبایددرک،بیانوتاحدیپیشبینیرفتاراقتصادیانسانراامکانپذیرسازد . اینمطالعهبایدبهبهبودرفاهمادیفردیواجتماعیبشرکمککند؛بنابرینمیتوانادعاکردکهاقتصاد،قبلازهرچیز،بهتجزیهوتحلیلوتوضیحشرایطوروابطیکهدرقلمرورفاهمادیقراردارد،میپردازد . واقتصادبرخلافعلومطبیعی،علممحضنیست؛بلکهمجموعهاصولوقواعدیاستکهتحتتأثیرارادهبشرقرارمیگیرد . موضوععلماقتصاد موضوعاقتصادعبارتاست : ازثروت (کالاها،خدماتومنابع ) ازحیثچگونگیتولید،توزیعومصرفآن . مقصوداز « ثروت » جنبهمالیتوارزشکالاهاوخدماتاست،نهجنبهعینیتاموال؛بنابرینثروتازنظرارزشمندبودنومالیتموضوعاقتصاداست . ثروت،ازحیثچگونگیرشد،توزیعوبهمصرفرساندنآنموضوعاقتصاداست،نهازحیثآنبهاینشخصیاآنشخص تعریفاقتصاد یکیازمعانیاقتصاددرلغت،میانهرویوپرهیزازافراطوتفریطدرهرکاریاست . درآیه « واقصدفیمشیک » نیزبههمینمعنیآمدهاست . ازآننظرکهاعتدالدرهزینهزندگییکیازمصادیقمیانهرویبوده،کلمه « اقتصاد » دربارۀآنبسیاراستعمالمیشدهاستتاآنجاکهدربهکارگیریعرفیاز « اقتصاد » غالبا" همینمعنیمقصودبودهاست . اقتصادازمعانیعرفیخود (میانهرویدرمعاشوتناسبدخلوخرج ) ،تعمیمدادهشدهومعادلeconomyقرارگرفتهاست . بههرحالبرای « اقتصاد » کهاقتصاددانانازبحثمیکنندتعاریفمختلفیارائهشدهاست . ارسطو : علماقتصادیعنیمدیریتخانه . آداماسمیت : اقتصاد،علمبررسیماهیتوعللثروتمللاست . استوارتمیل : اقتصاد،عبارتاستازبررسیماهیتثروتازطریققوانینتولیدوتوزیع ریکاردو :اقتصادعلماست . آلفردمارشال : اقتصاد،عبارتاستازمطالعهبشردرزندگیشغلیوحرفهای . درتعریفدیگر : علماقتصادبررسیکردارهایانساندرجریانعادیزندگیاقتصادیعنیکسبدرامدوتمتعازآنبرایتربیتدادنزندگیاست . مدلاقتصاداسلامی یکیازموضوعاتیکهدرسالهایاخیروبیشتردرکشورهایمسلمانموردتوجهقرارگرفتهارائهیکنظاماقتصادیجایگزینبه‌جایسیستماقتصادیغربیمی‌باشد. یکموجفزایندهازنظریاتدرکشورهایدرحالتوسعهدرحالشکلگیریاستکهمعتقداستاقتصادسرمایهداریغربدرحلمشکلفقروازبینبردنبسیاریازناهماهنگیاقتصادشکستخوردهاست. بسیاریازاینراهحلهاباهدفپاسخگوییاحتیاجاتانسانآزمایششدهاماهنوزانسانقادرنیستکهبدونمواجههبارکودهاوتورمهایدورهای،بهیکجامعهرفاه (مبنیبرفرصتهایبرابر،تعادلبینطبقاتوروحتعاونومشارکتبهجایحرصوهرجومرج ) دستپیداکند. چهبراساسنظریاتسوسیالیسموچهسرمایهداریانساندرمرکزدنیاقرارداشتهوبوسیلهتمایلاتپایهاینسبتبهغذا،لذتوماندگاری،کنترلمیشود. پسازرنسانسدرقرن 14مدلتمدنمرکزیاروپابوسیلهریزونسروسامانگرفت. حتیشناختمیراثمعنویالهیموضوعبرخیازریشهیابیهایدقیقشدهبود. درعلمتئوریتغییروتکمیلدورهایهوشانسان،دراقتصادپیشرفتتکنولوژیوابداعمعیارGNPبرایاندازهگیریومحکپیشرفتملتهاودرسیاستترویجدموکراسیوتبدیلشدنآنبهیکیازساختارهایتشکیلدولتهاتغییراتزیادیدرزندگیانسانبوجودآورد. همچنینماتریالیسمسکولارنیزاقدامبهجایگزینیمعنویتالهیباتئوریکردکهطبقآنزندگیانسانمحدودبهارضاینیازهایبنیانیاوبودهودرآنهیچاعتقادیبهجهانپسازمرگوجودنداشت.کلیساهاوصومعههابرای 75 سالیابیشتر،دیگرحرفیازجهنمبهزباننیاوردندواینگونهشدکهشهرهایبوجودآمدهدرغربصنعتیوکشورهایدرحالتوسعهکهدرحالبکارگیریمدلهایتوسعهعلمیوفنیغربیبودنددچارمعضلاتیچونبیثباتیاقتصادیعدمتوازناقتصادیبینفقروثروتوبیماریهایاجتماعیمثلخشونت،موادمخدروروابطنامشروعنوجوانانشدند. نظامهایسیاسیاروپادربعدازرنسانسبرخلافسیستمهایپادشاهیوملوکالطوایفی،تبدیلبهدولتهایمردمیشدند.اینحکومتهااززمانباستاندراشکالدولتیونانی،نمایندگیامپراتورروم،شارلمانی،امپراتورمقدسرومودرآخردولتهایملیاروپاییقرونوسطاییتغییرکردهبودندودرآخرتبدیلبهدولتهایدموکراتیکانقلابیشدهومحورمشترکآنهازندگیآسودهوامنیتدربرارحملهبیگانگانشد. ازآنجاکهاربابهایفئودالرعایارامدیریتمیکردندومالیاتمیگرفتند،همانهاهمبرایحمایتازپادشاهتشکیلارتشونیروینظامیمیدادند. ازطرفدیگرخودکلیساهامالکزمینهاییبودندوبادستگاهاشراففئودالهاوپادشاههمکاریمیکردند.درقرونوسطیبهدرخواستکلیساهاسپاهیانزیادیبرایجنگعلیهمسلمانانتشکیلشد. اینسپاهیانکهآغازگرانجنگهایصلیبیبودندبرایرسیدنبهیکپاداشمادیویارسیدنبهپاداشهایاخرویدستبهجنگمیزدند. اگرچهارتشمسیحیانازمسلمانانبیزاربودندولیبهآنهااحتراممیگذاشتندوباانانرابطهبرقرارمیکردندبهطوریکهتماسهایبینمسلمانانومسیحیانکهدرجریانجنگهایصلیبیصورتگرفتتاثیراتزیادیرویاقتصاداروپاییهاوهمینطورزندگیسیاسیاجتماعیآنهاگذاشت. اروپادردورهبعدازرنسانسبهسمتعقایدانسانمحورانهوبرتریانسانمتمایلشدکهدراینعقایدابزاراصلیدانشعلتهابودونهروابطالهی. همهچیزازکتابمقدسگرفتهتادانشسکولارنجوم،جغرافی،ریاضیات،پزشکی،فلسفهوفیزیک ) بهصورتتجربیوآزمایشیتبدیلشدتاجاییکهمعتقدبودندهیچچیزوجودنداردمگراینکهبایکیازحواسپنجگانهاحساسشود. درتاریخاندیشههایغربی،دانشمندانتکیهبرحقایقمربوطبهتمدنیونانیداشتهاندکهالبتهاینحقایقهمیشهبرایآنهاناشناختهبود،تازمانیکهمسلمانانآنهارابهعربیترجمهکردهوپسازآندوبارهبهزبانهایلاتینورومیترجمهشدند. شهرآندلسبهعنوانپلیعملمیکردبهطوریکهدانشمندانازاستانبولکهدرآنزماندردستمسلمانانقرارداشت (1458) بهشهربولونیایایتالیاکهتنهامرکزترجمهمتونعربیبهزباناروپاییبودمیرفتند. البتهآسیاخودازبسیاریقبلترحاویتمدنهایبزرگیچونآشوری،بابلی،چینی،مصریوهندیبودهاست. اینجملاتکهتوسطکرنلمارتینبرنلدرکتابآتنسیاهمطرحشدبسیاریازدانشمندانیکهمعتقدبودندیوناناولینزمینهسازتمدنغربیاسترابسیارعصبانیکرد. ازطرفدیگربسیاریازاروپاییهابهاستثنایمحققیننسبتبهنقشاسلامواعرابدرزمینهسازیعلومانسانیبیاطلاعهستند.درمقابلغربیهابهمسلمانانبهصورتتحقیرآمیزتحقیرآمیزنگاهکردهوآنهاراانسانهاییمنفعلوخطرناکمیدانند. حقایقبسیاریدراینبینمهجورماندهاست،مثلاابوریحانبیرونیدرقرن 10 وبسیارزودترازگالیلهثابتکردکهزمینبهدورخورشیدمیگردد . کتابقانونابنسینابرای 200 سالدردانشگاههایاروپاتدریسمیشدیادداشتهایفلسفیابنرشددرموردارسطوطرفدارانبسیاریدراروپاپیداکردهبود.