لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات:14

فارابى: اقتدار در شهر فيلسوف

ابونصر فارابى، بزرگترين فيلسوف دوره ميانه است كه انديشه‏هاى او ازديدگاه «فلسفه مدنى‏»، نخستين، مهمترين و واپسين تلاشها در جهت‏تاسيس و تدوين نظامى از انديشه عقلى، در سياست دوره اسلامى است.
درباره انديشه فارابى و تبعا ، فلسفه سياسى اسلامى، آثار زيادى وجوددارد; اما آنچه در پژوهش حاضر اهميت دارد، ارزيابى نسبت اين‏انديشه با ساخت قدرت دوره ميانه و بنابراين، بازتاب و باز توليداقتدارگرايى آن در انديشه سياسى فيلسوفان اين دوره است. فارابى(259339 ه)، چنان كه تذكره نويسان گزارش نموده‏اند، انديشمندى غيرسياسى و به دور از شور و شر دربارهاى سياست‏بود. بدين سان، فيلسوفى‏كه براى نخستين بار در تاريخ فلسفه اسلامى از شهرى آرمانى و خصايص‏اجتماع مدنى سخن، مى‏گفت ، خود از غوغاى شهر و همهمه اجتماع مى‏گريخت‏و به تامل در عزلت‏باغها و كناره جويبارها پناه مى‏برد. در اين‏صورت، معناى سخن او از «مدينه فاضله‏» چيست؟ به سادگى نمى‏توان‏داورى كرد كه «مدينه فاضله‏» صرفا جهانى است كه فيلسوف به يارى‏خيال بنا نموده است، تا از زندگى واقعى بدان پناه جويد. هرگزنمى‏توان شهر فيلسوف را ساختمانى معلق در فضاى مجرد انديشه، وبى‏ارتباط با زندگى و زمانه ديد. چنين شهرى، هر چند انتزاعى است اماانتزاع ساخت و روابط قدرت در دوره ميانه است. فارابى نيز، همانندديگر انديشمندان و انسانهاى دوره ميانه، «در رودخانه زمان‏» قراردارد، و از آن روى كه محصور در شرايط تاريخى است، فقط مى‏تواند شرايط‏امكان و محدوديتهاى خود را در هياءت فلسفه‏اش نمايش دهد.
فيلسوف‏مسلمان آنگاه كه پرسش از ماهيت «مدينه فاضله‏» مى‏كند، در واقع، اين‏مساله را طرح مى‏كند كه ما خود، به اعتبار ساخت قدرت در دوره‏ميانه، چه وضعيتى داريم و چيستيم. به همين دليل است كه فلسفه فارابى‏و تمام فلسفه اسلامى، سراسر سياسى و يكسره تاريخى است. فلسفه دوره‏ميانه، سياست‏حال و حاضر در تاريخ اسلام، و در عين حال، تاريخ ضرورى‏و اجتناب‏ناپذير براى سياست و قدرت در جامعه اسلامى است و از اين حيث،به رغم فاصله‏اى كه با زندگى سياسى دارد، خالى از وجه ايدئولوژيك‏نيست.
در اين سطور، مجال آن نيست كه تمام ابعاد ايدئولوژيك و اقتدارگراى‏فلسفه فارابى طرح و بررسى شود و تنها به ملاحظاتى اكتفاء مى‏شود كه هرخواننده آثار فارابى، ناگزير، به مدلول اقتدارى فلسفه سياسى دردوره ميانه پى مى‏برد; اما به اين لحاظ كه سياست مدنى، در تفكرمعلم ثانى، جزئى از نظام عام فلسفه او است، هرگونه اشاره درباره‏«مدينه فاضله‏»، لاجرم، بر تمام اركان فلسفه فارابى‏نيز سرايت‏مى‏كند.